ادوات جدلادوات جدل یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای مقدمات و سرمایه علمی شخص جدلی است. ۱ - توضیح اصطلاحجدل، ابزارها و وسایلی دارد که اگر جدلی آنها را دارا شود، شانس و امکان پیروزی او در میدان مجادله و مناظره تقویت می‌شود. ۲ - ابزار جدلابزارها و ادوات جدل، چهار چیز است: ۱. آنکه شخص در ذهن خود، انواع و اصناف مشهورات را از هر بابی و از هر ماده‌ای با همه تفاوت‌ها و اختلاف‌هایی که دارد، حاضر کند و آنها را در قوّه ذاکره خویش نگاه دارد و برای مجادله آماده باشد. ۲. توانایی تشخیص الفاظ مشترک، منقول، مشکّک، متواطی، مباین، مترادف و… از یکدیگر و قدرت بر تفصیل وجه اشتراک یا نقل یا تشکیک یا تواطی و … تا هرگاه ابهام یا شبهه‌ای رخ دهد بتواند آن را برطرف کند. ۳. قدرت شناسایی بین متشابهات، از طریق فصول ممیّزه و عوارض و لوازم اختصاصی. این امر با کوشش در شناخت وجه جدایی بین اشیای متشابه، مخصوصاً تمییز احکام شیء واحد و نیز تشخیص جدایی بین اشیای متشابه و متجانس به دست می‌آید. ۴. قدرت بر شناسایی شباهت‌های موجود بین چیزهای گوناگون و متباین برعکس ادات سوم، خواه تشابه ذاتی باشد، خواه عرضی. این ملکه از راه فهم وجوه تشابه بین امور متفاوت حاصل می‌شود. [۲]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۶۵.
[۵]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۳، ص۸۱-۹۳.
۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ادوات جدل»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۲۹. خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۱۰. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|